بختیاری ها و مساله نفت، روابط بختیاری ها و شرکت نفت ایران و انگلیس (1933-1901 م، 1312-1280 ش)

ویلیام ناکس دارسی در سال 1319 ق/1901 م امتیاز استخراج نفت را در زمان سلطنت مظفرالدین شاه قاجار بدست آورد. مدتی بعد او درصدد برامد تا از این امتیاز بهره برداری کند و برای رسیدن به هدف، مناطقی از غرب ایران، قصر شیرین را کاوش کرد. آنگاه دارسی مناطق جنوب و جنوب غربی در خوزستان، منطقه مسجد سلیمان را برای حفاری انتخاب کرد و به فعالیت پرداخت. در اولین گام دارسی با مانع روبرو شد زیرا خوانین بختیاری از فعالیت کارکنان او جهت اکتشاف و حفاری در محدوده قلمرو ایل بختیاری جلوگیری کرده به عنوان مالک اراضی مطالبه حق و سهم نمودند.از آن هنگام به بعد ایل بختیاری و خوانین آنها درگیر و مرتبط با مساله نفت شدند که این ارتباط تال سالهال اخر سلطنت رضاشاه ادامه یافت. هدف از نگارش این رساله شناخت نوع ارتباط بختیاریها با مساله نفت، و بررسی روند ارتباط بین خوانین بختیاری با شکرت نفت ایران و انگلیس است و تلاش گردید تا تاثیر این رویداد در تعیین نوع ارتباط دو طرف و فراز و نشیبهایی که در طول سالهای بعد در ارتباط آنها بوجود آمد، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد.این تجزیه و تحلیل شامل قراردادهای مختلف بین دو طرف برای حفاظت از محل کار و تاسیسات نفتی، واگذاری اراضی مورد نیاز شرکت نفت، سهم خوانین بختیاری از فعالیتهای نفتی و اسهام آنها بوده، درآمدها و بررسی تاثیر این درآمدها در عملکرد خوانین بختیاری به ویژه در سالهای پس از کودتای 1299 ش و سرنوشت خوانین و اسهام نفت متعلق به انها در دوره سلطنت رضاشاه را در بر می گیرد.نتیجه، کشف نفت باعث ایجاد روابط نزدیک و صمیمانه بین بختیاریها و انگلیسها و شرکت نفت ایران و انگلیس شد و منابع مالی جدیدی برای آنها ایجاد کرد این منابع در نهایت به خوانین بختیاری برای تحمل فشارهای وارده از سوی دولت مرکزی یاری کرد و سرانجام نیز خوانین این منابع مالی شامل دریافت حق الحفاظه، فروش اراضی و اسهام نفتی را در سالهای پس از عقد قرارداد 1933م/1312 در زمان سلطنت رضاشاه به دولت واگذار کردند.